Bệnh lý cong vẹo cột sống thường xảy ra ở trẻ em do các tư thế sai khi hoạt động. Cong vẹo cột sống mức nhẹ thường không gây ra nguy hiểm nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu để bệnh tiến triển nặng khiến cột sống lệch lạc, là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý về sau như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống, mất đường cong sinh lý.
Cong vẹo cột sống là gì?
Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị biến dạng, thay đổi hình dáng và cấu trúc so với mức bình thường bao gồm cong cột sống hoặc vẹo cột sống.
- Cong cột sống là hiện tượng cột sống bị uốn cong quá mức bình thường ở đoạn cột sống cổ, lưng hoặc ngực. Tình trạng cột sống bị uốn cong sang bên phải hoặc bên trái. Mức độ cong có thể từ vừa đến nặng.
Cột sống của người bình thường có độ cong tự nhiên tại 4 vị trí: cổ, ngực, thắt lưng và cùng cụt. Hình thái này giúp con người phù hợp với tư thế đứng và phân phối đều sức nặng của cơ thể. Tuy nhiên, trong tật cong vẹo cột sống, cột sống bị cong hẳn sang hai phía bên của trục cơ thể và các thân đốt sống bị vẹo theo trục của mặt phẳng ngang, khác với tình trạng gù hoặc ưỡn là biến dạng của cột sống theo trục trước sau.
Theo các chuyên gia sức khỏe học đường, hiện nay xu hướng cong vẹo cột sống đang gia tăng ở người trẻ. Theo ước tính, cứ 25 trẻ em gái vị thành niên thì có 1 trẻ bị cong vẹo cột sống và tỷ lệ này ở em tra là 1/200.
Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống ở trẻ em
Độ tuổi thường gặp nhất của cong vẹo cột sống là học sinh, tập trung trong khoảng 12-18 tuổi. Ở độ tuổi này cột sống chưa phát triển toàn diện, dễ gặp chấn thương. Những tác động tưởng chừng rất nhỏ như tư thế ngồi, độ sáng của phòng cho đến tác động của chấn thương, tai nạn, làm việc quá sức…đều có thể là nguyên nhân gây bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ em.
Ngoài những trường hợp bị bệnh do yếu tố di truyền và bẩm sinh ra, nguyên nhân gây bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ em còn xuất phát trong quá trình sinh hoạt do các yếu tố sau:
Tư thế ngồi
Cột sống của trẻ em còn mềm và độ cong nhỏ, ngồi sai tư thế lâu ngày có thể khiến cột sống bị tổn thương. Cúi lưng, gập người sẽ khiến cột sống ưỡn ra hoặc bị vẹo.
Bàn ghế có kích thước không phù hợp
Các bác sĩ khuyến cáo, bàn ghế quá cao hoặc quá thấp sẽ khiến trẻ phải cúi người (nếu quá thấp) hoặc ưỡn (nếu quá cao). Ngồi quá lâu khiến tỷ lệ mắc bệnh cong vẹo cột sống học đường tăng nhanh.
Phòng học không đủ sáng, mang cặp sách quá nặng
Ánh sáng không chỉ giúp học tập thuận lợi mà còn liên quan đến nhiều bệnh học đường như cong vẹo cột sống, cận thị… Trẻ chỉ có được môi trường thực sự lành mạnh, hiệu quả khi đầy đủ ánh sáng. Ngoài ra không mang vác cặp quá nặng (có những em đeo cặp lên tới 5-6kg), không đeo cặp lệch vai.
Dấu hiệu phát hiện cong vẹo cột sống ở trẻ
Trong trường hợp trẻ bị cong vẹo, có thể nhận thấy những bất thường trên cột sống như:
- Hai vai bị lệch, không cao bằng nhau, độ dốc khác nhau
- Đầu của trẻ không ở chính giữa mà hơi nghiêng sang một bên
- Một trong hai bên bả vai nhìn rõ hơn so với bên còn lại
- Trẻ bị gầy hơn ở một bên của cơ thể
- Hai bên chân trẻ có độ dài không bằng nhau
- Một trong hai bên hông có thể sẽ nhô lên cao so với bên còn lại
- Xương sườn có độ dài khác nhau
- Các gai đốt sống không thẳng hàng
- Mào chậu bên thấp bên cao
- Hai thắt lưng mất cân đối hoặc có ụ lồi do cột sống bị xoay vận, xương sườn nổi lên.
Ảnh hưởng của cong vẹo cột sống đến cuộc sống của trẻ
Cột sống bị cong vẹo khiến xương bị ảnh hưởng. Làm dị dạng thân hình và giảm chức năng của cột sống, gây đau nhức.
- Thậm chí còn làm suy giảm chức năng của một số cơ quan như tim, phổi. Hơn nữa cong vẹo còn gây ra các mặc cảm về hình thức. Trẻ sẽ bị tự ti và không dám tham gia các hoạt động ngoại khóa.
- Với bé gái, cong vẹo cột sống ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm mẹ. Vì tác động trực tiếp đến khung xương nở, ảnh hưởng đến việc mang bầu và sinh con.
- Với tình trạng cong vẹo nếu để lâu, có thể là nguyên nhân khiến trẻ luôn bị đau mỏi, các cơ liên quan bị co xoắn. Nếu không điều trị hoặc tập luyện thường xuyên sẽ dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh về thoát vị, thoái hóa về sau.
Cách ngăn ngừa cong vẹo cột sống cho trẻ từ sớm
Biện pháp
Một số cách bố mẹ có thể thực hiện để phòng ngừa bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ như:
- Bổ sung dinh dưỡng cho trẻ bằng chế độ ăn đủ vitamin, protein và chất khoáng.
- Hướng dẫn, khuyến khích trẻ tập luyện thể dục thể thao để cơ thể phát triển khỏe mạnh.
- Bàn ghế học sinh cần thiết kế đúng theo quy chuẩn. Chiều cao bàn phải bằng 46% chiều cao cơ thể, ghế cao bằng 27%.
- Tư thế ngồi học ngay ngắn với 4 điểm tựa là mông, 2/3 đùi trên mặt ghế và 2 bàn chân áp đất. Khoảng cách từ mắt đến bàn là 25 -30 cm, lưng thẳng.
- Thiết kế phòng học và góc học tập đủ ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng tự nhiên.
- Bố mẹ thường xuyên nhắc nhở bé về tư thế đúng, không mang vác quá nặng và đeo cặp lệch vai.
Hơn nữa, khi phát hiện bất cứ dấu hiệu nào, bố mẹ cần đưa bé đến bác sĩ kiểm tra để kịp thời điều trị.
Phương pháp phát hiện cong vẹo cột sống tại SCCARE
Tại SCCARE, việc phát hiện cong vẹo cột sống ở trẻ được thực hiện dựa trên quy trình tiêu chuẩn dựa trên từng tình trạng của bé.
- Đầu tiên, bác sĩ sẽ khám lâm sàng dựa trên các dấu hiệu. Đo tư thế và thông tin về thói quen sinh hoạt của trẻ. Kiểm tra hoạt động cúi người về phía trước và hình thái cột sống. Bác sĩ cũng có thể sử dụng thước đo cột sống để xác định loại và mức độ cong vẹo cột sống.
- Tiếp theo, thực hiện các phương pháp cận lâm sàng. Chụp X-quang giúp bác sĩ nhìn thấy rõ tình trạng biến dạng. Từ đó đưa ra kết luận chuẩn xác và phác đồ điều trị phù hợp.
Bạn có thể liên hệ đến SCCARE theo thông tin:
PHÒNG KHÁM CƠ XƯƠNG KHỚP SCCARE
Hotline: 0898.999.517
Website: sccare.vn
Địa chỉ: Số 517 Lạc Long Quân, Quận Tây Hồ, Hà Nội
Thời gian làm việc: 8h30 – 17h30 (Từ thứ 2 – Thứ 7) và 8h30-12h Chủ nhật